Hoe kunnen we de respons/feedback van studenten verhogen? Hebben studenten zelf misschien ideeën die buiten de gebaande paden liggen?

Deze vraag werd ons gesteld door ROC Rivor, nadat de MBO Onderwijsscan schoolbreed was uitgevoerd. ROC Rivor was bereid studenten voor interviews met de Onderwijsspiegel beschikbaar te stellen.

Wij werden natuurlijk direct enthousiast. We hebben de vraag opgepakt en zijn met de studenten van ROC Rivor in gesprek gegaan.

De interviews

“Die docentevaluatie was vrijwillig. Die vulde ik wel serieus in…”

Directeur Jack van Lent en adviseur Natasha Swart van de Onderwijsspiegel waren op 27 september welkom bij ROC Rivor om met vier studenten Media en Vormgeving en vier studenten ICT Software Development te spreken over feedback geven.

We vroegen de studenten naar de laatste feedback die ze hadden gegeven. De antwoorden liepen uiteen: een korte review met een beloning; een docentevaluatie; een verplichte opdracht voor stage. Wat hen motiveerde om feedback te geven, varieerde. Een student liet een review achter voor de beloning, een andere liet een review achter “omdat ik gewoon tevreden was. Alles was gewoon goed en ja, dan laat ik wel even zo’n korte review achter.” De stageopdracht werd voornamelijk gemaakt “omdat het moest.”

“Op de middelbare school kregen we ook wel eens verplichte vragenlijsten. Soms vulde ik maar gewoon wat in”, geeft een student aan. “Die docentevaluatie was vrijwillig. Die vulde ik wel serieus in, omdat de docent dat vroeg en ik wilde dat wel voor haar doen.” Daarna volgt nog: “Ik had ook niks beters te doen.”

We vroegen de studenten naar alternatieven voor een enquête. Die hadden zij niet. Ze hadden wel eens een feedbackzuil gezien, waarop je met smileys je ervaring kunt beoordelen.

“Bij toiletten een keer. Het was toen net alsof ze vroegen of ik lekker had geplast.” Een andere student zei: “Ik doe dan altijd die boze smiley.”

De consensus onder de studenten is dat de feedbackzuil niet serieus wordt genomen.

De studenten blijken wel tips te hebben voor het verbeteren van respons.

Invulmoment

“Als ik thuiskom, wil ik niet meer aan school denken.”

We vroegen de studenten of ze in het afgelopen jaar enquêtes van school hebben ingevuld.
“Weet ik niet”, antwoordden de meesten. “Misschien heb ik het niet gezien, als het via schoolmail ging”.
Een ander reageerde hierop: “Jawel, dat zie je wel, maar je kijkt er niet naar. Daar lees je meteen overheen”.
“Als ik thuiskom, wil ik niet meer aan school denken”.

Na onderling overleg geven de studenten aan dat ze een enquête het liefst invullen tijdens een les. “Het liefst ook tijdens een saaie les, zodat we niks belangrijks missen.”
“Maar dan niet aan het einde van de les.” Voegde een student toe. “Vooral niet als je daarna naar huis mag, dan ga je het echt afraffelen.”

We vroegen ze of het begin van de les een beter moment zou zijn. “Ja, of in het midden van de les, dan kan het een soort pauze zijn.” En maakt het moment op de dag dan ook uit?
“Ja, dat is een beetje hetzelfde. Niet aan het einde van de dag als je moe bent en naar huis wilt.” De studenten geven aan dat het hen niet uitmaakt of ze met een groepscode of een persoonlijke e-mailuitnodiging bij de enquête komen als deze tijdens de les wordt ingevuld.

E-mailuitnodiging

Onderwerp in de mailuitnodiging “Kort en duidelijk”.

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat meer studenten de e-mailuitnodiging zien en lezen?
“De titel moet kort zijn, en duidelijk.” Zegt een student. “Iets van ‘enquête’ met het onderwerp, dat is al genoeg. Dan kan je in de mail kort zeggen waar het over gaat en misschien een link naar meer informatie als je echt geïnteresseerd bent.”
“Het helpt ook als iemand het erover heeft in de les. Als een docent zegt dat je op je mail moet letten, dat zou mij al helpen.”

Invultijd

“Tien minuten invultijd meer dan genoeg”

Hoe kunnen we de vragenlijst zelf aantrekkelijker maken voor studenten? “Hou het kort.”
“Ja,” sluit een ander aan, “zo’n lijst van 35 vragen of langer kan voelen als een toets. Ik raak dan mijn concentratie kwijt.”
“Ik raak mijn concentratie soms al na 10 vragen kwijt. Daarna kijk ik al niet meer wat ik invul.” Hoe komt dat dan?
“Dat is vooral als het hele lange vragen zijn, of als een vraag bestaat uit meerdere vragen. Vooral als het heel veel lezen is, of veel open vragen.”

Is er op de lengte van de vragen en de lengte van de lijst na nog iets wat de enquête aantrekkelijker kan maken?
“Het is fijn als je kan zien hoe ver je bent, als er staat ‘vraag zoveel van de zoveel’.”
“En ook als er van tevoren staat hoeveel vragen het zijn en hoelang het ongeveer gaat duren.” Voegt iemand toe.

Hoelang mag een vragenlijst ongeveer duren? “Tien minuten vind ik wel meer dan genoeg.”
Is er nog meer wat de respons op een enquête kan verhogen? “Het is ook fijn als er van tevoren staat waar je het voor doet.”

Terugkoppeling resultaten

“Als het gevolgen heeft voor mij als student, wil ik het wel weten.”

Het waarom van de enquête. Iedere student vond het belangrijk om te begrijpen waarom ze de enquête in zouden moeten vullen: wie vraagt dit, wat willen ze weten en waarom? Uit deze antwoorden halen ze een deel van hun motivatie om de lijst inderdaad in te vullen.

Een ander element dat enquêtes interessanter zou maken voor studenten is de terugkoppeling van de resultaten. De meningen hierin lijken te verschillen.
“Mij boeit het niet zoveel.” zegt een student.
“Ik zou het wel fijn vinden. Of dat er in elk geval een link is waar je informatie kan vinden als je dat zou willen.”

We leggen een situatie voor waarin de resultaten van een enquête gevolgen kunnen hebben voor een beleid binnen de school, bijvoorbeeld een beleid over pesten.
“Dan zou ik het wel willen weten,” zegt de student die eerder aangaf het niet interessant te vinden. “Als het gevolgen heeft voor mij als student, wil ik het wel weten.”

Weten jullie altijd waarom jullie een enquête invullen?
“Docenten vertellen nog wel eens waarom we een enquête in moeten vullen, maar voor iets algemeens is dat eigenlijk nooit zo.”

Een terugkoppeling van resultaten zeggen ze nooit te hebben gehad. Het gevolg van het gebrek aan terugkoppeling is dat studenten vaak denken dat er niks gedaan wordt met hun antwoorden.

Een suggestie van de studenten is dat er een vraag wordt toegevoegd aan het einde van de enquête  of er behoefte is aan terugkoppeling. Zo krijgen de studenten die dit niet interessant vinden ook geen “overbodige” informatie, maar worden de studenten voor wie dit wel interessant is ingelicht.

Prijs voor invullen

“Een voucher voor de kantine”

Kunnen we studenten meer motiveren om enquêtes in te vullen door een prijs aan te bieden? Hier en daar klinkt positieve interesse, maar één student geeft aan: “Als ik niet geïnteresseerd ben in het invullen van een enquête, ben ik dat ook niet als ik een kleine kans heb op een prijs.”

De rest van de groep lijkt meer interesse te hebben en geeft aan met een kleine prijs al tevreden te zijn. “Ik snap dat je niet iedereen die meedoet 50 cent kan geven, dan zijn jullie nogal duur uit,” zegt een student ICT.

Wanneer we de studenten vragen wat ze zouden willen winnen behalve een geldprijs, komt ter sprake dat ze de kantine wel erg duur vinden en het leuk zouden vinden om kans te maken op een gratis broodje of een voucher voor de kantine.

Aan het introduceren van een prijs zit wel een nieuw risico vast, geeft een student aan: “Ik zou hem dan heel vaak invullen om meer kans te maken.”

Een medestudent komt met een oplossing: “Als ze met een groepslink of QR-code werken, laat ze dan eerst hun e-mailadres invullen en daarna de enquête maken.”

Conclusie van de Onderwijsspiegel op basis van de interviews.

• Studenten zijn bereid feedback te geven.
• Studenten weten geen goed alternatief voor enquêtes.
• Enquêtes zullen de meeste respons krijgen als ze in een les worden ingevuld; de e-mailuitnodiging wordt na schooltijd vaak over het hoofd gezien of vergeten.
• Enquêtes kunnen tijdens een les ofwel met e-mailuitnodigingen worden geopend ofwel met een QR-code voor de hele De studenten geven aan geen voorkeur te hebben.
• Het beste moment tijdens de les voor een enquête is aan het begin van de les.
• Het beste moment van de dag voor een enquête is tijdens de eerste uren van de dag.
• Studenten hebben een voorkeur voor kort geformuleerde vragen en antwoorden.
• De studenten gaven aan graag te weten waarom ze een enquête invullen: waar gaat het onderzoek over en wat zal er gedaan worden met de resultaten? Een mogelijkheid tot terugkoppeling van de resultaten en gevolgen vindt ongeveer de helft van de gesproken studenten interessant.
• De studenten gaven aan overwegend meer interesse te hebben in het invullen van een enquête als ze kans maken op een Een geschikte prijs voor een enquête van de opleiding leek hen bijvoorbeeld een tegoedbon voor de schoolkantine.
• Feedbackzuilen zijn ineffectief bij studenten.

Wij willen de teammanagers en de studenten van ROC Rivor heel hartelijk bedanken voor hun inzet om de interviews mogelijk te maken. Erg leuk en doeltreffend deze samenwerking!